Nhạc sĩ Phạm Đình Chương

(NGUỒN: Bách khoa tự điển mở wikipedia)

Phạm Đình Chương (1929 – 1991) là một nhạc sĩ tiêu biểu của dòng nhạc tiền chiến và là một tên tuổi lớn của tân nhạc Việt Nam. Ngoài ra ông còn là một ca sĩ với nghệ danh Hoài Bắc.

Phạm Đình Chương sinh ngày 14 tháng 11 năm 1929 tại Bạch Mai, Hà Nội. Quê nội ông ở Hà Nội và quê ngoại ở Sơn Tây. Xuất thân trong một gia đình truyền thống âm nhạc, thân phụ của Phạm Đình Chương là ông Phạm Đình Phụng. Người vợ đầu của ông Phụng sinh được 2 người con trai: Phạm Đình Sỹ và Phạm Đình Viêm. Phạm Đình Sỹ lập gia đình với nữ kịch sĩ Kiều Hạnh và có con gái là ca sĩ Mai Hương. Còn Phạm Đình Viêm là ca sĩ Hoài Trung của ban hợp ca Thăng Long.

Người vợ sau của ông Phạm Đình Phụng có 3 người con: trưởng nữ là Phạm Thị Quang Thái, tức ca sĩ Thái Hằng, vợ nhạc sĩ Phạm Duy. Con trai thứ là nhạc sĩ Phạm Đình Chương. Và cô con gái út Phạm Thị Băng Thanh, tức ca sĩ Thái Thanh.

Ông được nhiều người chỉ dẫn nhạc lý nhưng phần lớn vẫn là tự học. Trong những năm đầu kháng chiến, Phạm Đình Chương cùng các anh em Phạm Đình Viêm, Phạm Thị Quang Thái và Phạm Thị Băng Thanh gia nhập ban văn nghệ Quân đội ở Liên Khu IV.

Phạm Đình Chương bắt đầu sáng tác vào năm 1947, khi 18 tuổi, nhưng phần nhiều những nhạc phẩm của ông thường được xếp vào dòng tiền chiến bởi mang phong cách trữ tình lãng mạn. Các nhạc phẩm đầu tiên như Ra đi khi trời vừa sáng, Hò leo núi... có không khí hùng kháng, tươi trẻ.

Năm 1951 ông và gia đình chuyển vào miền Nam. Với nghệ danh Hoài Bắc, ông cùng các anh em Hoài Trung, Thái Thanh, Thái Hằng lập ban hợp ca Thăng Long danh tiếng. Thời kỳ này các sáng tác của ông thường mang âm hưởng của miền Bắc như nói lên tâm trạng hoài hương của mình: Khúc giao duyên, Thằng Cuội, Được mùa, Tiếng dân chài... Thời gian sau đó, ông viết nhiều bản nhạc nổi tiếng và vui tươi hơn: Xóm đêm, Đợi chờ, Ly rượu mừng, Đón xuân...

Sau khi cuộc hôn nhân với ca sĩ Khánh Ngọc tan vỡ, ông bắt đầu sáng tác tình ca. Ông đem tâm trạng đau thương vào những bài nhạc tình da diết, đau nhức, buốt giá tâm can: Đêm cuối cùng, Thuở ban đầu, Người đi qua đời tôi, Nửa hồn thương đau.

Có thể nói Phạm Đình Chương là một trong những nhạc sĩ phổ thơ hay nhất. Nhiều bản nhạc phổ thơ của ông đã trở thành những bài hát bất hủ, có một sức sống riêng như: Đôi mắt người Sơn Tây (thơ Quang Dũng), Mộng dưới hoa (thơ Đinh Hùng), Nửa hồn thương đau (thơ Thanh Tâm Tuyền), Đêm nhớ trăng Sài Gòn (thơ Du Tử Lê)... Phạm Đình Chương cũng đóng góp cho tân nhạc một bản trường ca bất hủ Hội trùng dương viết về ba con sông Việt Nam: sông Hồng, sông Hương và sông Cửu Long.

Sau 1975 Phạm Đình Chương định cư tại California, Hoa Kỳ. Ông mất 22 tháng 8 năm 1991 tại California.

Các tác phẩm của nhạc sĩ Phạm Đình Chương

Anh đi chiến dịch
Bài ca tuổi trẻ
Bài ngợi ca tình yêu (thơ Thanh Tâm Tuyền)
Bên trời phiêu lãng
Buồn đêm mưa (thơ Huy Cận)
Cho một thành phố mất tên (thơ Hoàng Ngọc Ẩn)
Dạ tâm khúc (thơ Thanh Tâm Tuyền)
Đất lành
Đêm cuối cùng
Đêm màu hồng (thơ Thanh Tâm Tuyền)
Đêm nhớ trăng Sài Gòn (thơ Du Tử Lê)
Đến trường
Định mệnh buồn
Đôi mắt người Sơn Tây (thơ Quang Dũng)
Đón xuân
Đợi chờ (viết với Nhật Bằng)
Được mùa
Hạt bụi nào bay qua (thơ Thái Tú Hạp)
Heo may tình cũ (thơ Cao Tiêu)
Hò leo núi
Hội trùng dương
Khi cuộc tình đã chết
Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển (thơ Du Tử Lê)
Khúc giao duyên
Kiếp Cuội già
Lá thư mùa xuân
Lá thư người chiến sĩ
Ly rượu mừng
Mắt buồn (thơ Lưu Trọng Lư, tặng Lệ Thu)
Màu kỷ niệm (thơ Nguyên Sa)
Mỗi độ xuân về
Mộng dưới hoa (thơ Đinh Hùng)
Mưa Sài Gòn, mưa Hà Nội (thơ Hoàng Anh Tuấn)
Mười thương
Người đi qua đời tôi (thơ Trần Dạ Từ)
Nhớ bạn tri âm
Nửa hồn thương đau (thơ Thanh Tâm Tuyền)
Quê hương là người đó (thơ Du Tử Lê)
Ra đi khi trời vừa sáng (viết với Phạm Duy)
Sáng rừng
Ta ở trời tây
Thằng Cuội
Thuở ban đầu
Tiếng dân chài
Tiếng sông Cửu Long
Tiếng sông Hồng
Tiếng sông Hương
Trăng mường Luông
Trăng rừng
Xóm đêm
Xuân tha hương